Δ136 – Το μυστηριώδες PZL 24F της αεροπορίας

Μπορεί η αεροπορική ιστορία να είναι γεμάτη εκπλήξεις, αλλά το να βρίσκει κάποιος στοιχεία που αλλάζουν επίσημες εκδοχές παγιωμένες για δεκαετίες, μάλλον είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Η πρώτη αντίδραση είναι ότι προφανώς πρόκειται για σφάλμα. Δεν είναι δυνατό το ίδιο αεροσκάφος να καταστράφηκε δύο φορές!

Μάλλον πρόκειται για λάθος αναγραφή των αριθμών ή ένα από τα δύο αεροπλάνα ήταν διαφορετικού τύπου και για κάποιο λόγο είχαν τον ίδιο αριθμό.

Και όμως, πολλαπλές αναφορές και αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας αφήνουν ελάχιστα περιθώρια αμφισβήτησης. Δύο PZL 24 με αριθμό 136 κατέπεσαν, το ένα προπολεμικά και το άλλο στην Αλβανία με διαφορά 18 μηνών.

Τότε με κάποιο τρόπο η απώλεια αναπληρώθηκε. Δεδομένου ότι το πρώτο ατύχημα αφορά ολική καταστροφή, ένα νέο καταδιωκτικό θα ήρθε από την κατασκευάστρια εταιρεία και έλαβε τον ίδιο αριθμό με το προηγούμενο. Είναι όμως πιθανό να ήρθε ένα αεροπλάνο που κανείς δεν γνωρίζει τίποτα για αυτό; 

Πριν αρκετά χρόνια, ξένοι ερευνητές με πρόσβαση στα αρχεία της πολωνικής εταιρείας, έκαναν λόγο για την παράδοση στην Ελλάδα, μιας μονάδας της έκδοσης PZL 24H. Η ΕΒΑ διέθετε δύο εκδόσεις (F/G) και μια άγνωστη έκδοση που υπηρέτησε έστω και σε μόνο μία μονάδα, θα ανέτρεπε τα ιστορικά δεδομένα. Ασφαλώς με το χάος του πολέμου και την καταστροφή πλήθους αρχείων, τίποτα δεν μπορούσε να αποκλειστεί.

Όλες οι πληροφορίες όμως, πάντα συνέκλιναν ότι η Πολωνία παρέδωσε στην ΕΒΑ 36 μονάδες. Άρα ακόμα και αν υπήρξε το PZL 24H, αυτό θα δεν θα ήταν το 37^ο αεροπλάνο, αλλά ένα από όσα παραγγέλθηκαν αρχικά και απλά άνηκε σε διαφορετικό τύπο από τα υπόλοιπα (Βλέπε σημείωση).

Αν τα στοιχεία σας μοιάζουν μπερδεμένα, η εικόνα περιπλέκεται περισσότερο.

Έγγραφα της περιόδου μεταξύ άνοιξης 1939 και καλοκαιριού 1940, αναφέρουν συνολική δύναμη αεροσκαφών τύπου PZL 24 σε 35 μονάδες, συμφωνώντας απόλυτα με το σενάριο των 36 παραλαβών και της μιας απώλειας.

Όμως η πολεμική έκθεση της Ανωτέρας Διοίκησης Αεροπορίας Στρατού το 1942 , αναφέρει ότι παραμονές της ιταλικής εισβολής, τα εγγεγραμμένα στην δύναμη της ΕΒΑ καταδιωκτικά PZL 24 ανέρχονταν σε 36!

Ό,τι έγινε (αν έγινε!) λοιπόν, συνέβη το καλοκαίρι του 1940 και μέχρι την 28^η Οκτωβρίου.

Ευτυχώς το μυστήριο ήρθε να λύσει ο Πλοίαρχος (Ε) ε.α. Νικόλαος Χριστοφίλης, με το πρόσφατο βιβλίο του

<<ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 1936-1940>>

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, σε συνεργασία με την Βρετανική εταιρεία Blackburn, ιδρύθηκε το Εργοστάσιο Αεροσκαφών Φαλήρου (ΕΑΦ), μετέπειτα γνωστό ως Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΚΕΑ). Ήταν η πρώτη προσπάθεια σύστασης αεροπορικής βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Ως το 1935, το εργοστάσιο είχε συναρμολογήσει τουλάχιστον 46 αεροπλάνα για τη Ναυτική Αεροπορία και μετέπειτα την Ενιαία Αεροπορία, με πρώτα τα Velos T.3A, συνεχίζοντας με τα  Avro 504 και τα Atlas.

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1930, η πολεμική προπαρασκευή της αεροπορίας, έδινε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα η αεροπορία να προχωρήσει στο πλέον φιλόδοξο πρόγραμμα προμήθειας ως και σήμερα.

Το ΚΕΑ μετά την συναρμολόγηση 30 Avro 621 και 21 Avro 626 το 1936-1937, απέκτησε τη σχετική άδεια και κατασκεύασε εγχώρια, 63 επιπλέον Avro 621, με τις παραδόσεις να ολοκληρώνονται περί τον Σεπτέμβριο του 1940. Έχοντας εισέλθει σε ρυθμούς πολεμικής παραγωγής, η θεωρητική ικανότητα κατασκευής εκπαιδευτικών αεροσκαφών, πλησίαζε τις 100 μονάδες ετησίως!

Η απόκτηση εμπειρίας και τεχνογνωσίας υπήρξε σημαντική και στις παραμονές του πολέμου είχε φτάσει σε επίπεδο αντιγραφής ειδικών εργαλείων συντήρησης κινητήρων και κατασκευής ανταλλακτικών που ήταν αδύνατο να εξευρεθούν από τους επίσημους κατασκευαστές.

Αν ο χρόνος ήταν σύμμαχος, οι υποδομές για κατασκευή 16+16 Henschel Hs 126 ήταν ήδη έτοιμες και ταυτόχρονα η Ελλάδα είχε εξασφαλίσει τα δικαιώματα κατασκευής των Fieseler Fi 156, αλλά και των PZL 24.

Επιτέλους φως για τα Δ136.

Όπως αποκαλύπτει ο Πλοίαρχος (Ε) ε.α. Νικόλαος Χριστοφίλης, έρευνα στα αρχεία του Μουσείου Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας και ιδιωτικές συλλογές, αποκαλύπτουν ότι το ΚΕΑ, κάνοντας χρήση των σχεδίων του καταδιωκτικού, του αποθέματος ανταλλακτικών και της δυνατότητας δημιουργίας εξαρτημάτων, <<κατασκεύασε εξαρχής ένα πλήρες και λειτουργικό καταδιωκτικό, ομοιότυπο με αυτό που είχε καταστραφεί το Μάιο του 1939. Το Υπουργείο Αεροπορίας διέταξε τη συμπλήρωση του αριθμού των αεροπλάνων και το νέο καταδιωκτικό έλαβε τον κωδικό του κατεστραμμένου>>.

Έτσι δικαιολογείται η ύπαρξη δύο PZL με αριθμό Δ136 και τα 36 διαθέσιμα καταδιωκτικά στα μητρώα της Αεροπορίας την 28^η Οκτωβρίου 1940.

Ήρθε η ώρα λοιπόν να αλλάξουμε ό,τι γνωρίζαμε εδώ και 85 χρόνια.

Το καταδιωκτικό που πέτυχε τον μεγαλύτερο αριθμό καταρρίψεων στην ιστορία της Αεροπορίας, αριθμεί πλέον 37 μονάδες σε ελληνική υπηρεσία.

Στα 24 P24G και στα 12 P24F Πολωνικής κατασκευής, πρέπει να προστεθεί και ένα ακόμα P24F ελληνικής κατασκευής.

Το μοναδικό ως σήμερα καταδιωκτικό που έχει κατασκευαστεί στην Ελλάδα, με το οποίο έχασε τη ζωή του ένας ηρωικός πιλότος, υπερασπιζόμενος την πατρίδα από τους εισβολείς.

Τα PZL της ΕΒΑ πιστώνονται με τουλάχιστον 36 καταρρίψεις, με τον πραγματικό αριθμό να είναι πιθανότατα αρκετά μεγαλύτερος, αλλά και τα ίδια πλήρωσαν το τίμημα, καθώς εκτός από 11 που καταστράφηκαν στο έδαφος, τα υπόλοιπα χάθηκαν σε εναέριες μάχες.

Καθώς η εταιρεία PZL υπάρχει ακόμα, μήπως θα πρέπει να ενημερωθεί επίσημα και να αποδώσει εργοστασιακό αριθμό παραγωγής στο δεύτερο Δ136;

Σημείωση: Το P24H, ήταν υπαρκτή έκδοση, με ουσιαστική διαφορά τον ισχυρότερο κινητήρα από αυτόν που έφεραν τα P.24F/G. Η έκδοση προσφέρθηκε στην ΕΒΑ, αλλά (ευτυχώς) η Ελλάδα αρνήθηκε, καθώς το πρόγραμμα θα καθυστερούσε. Σε παλαιότερη επικοινωνία με τον κύριο Χριστοφίλη, εικάζει ότι η παρανόηση με το ‘’ελληνικό’’ P24H, προέκυψε από ότι το ΚΕΑ χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που κατάφερε να αντιγράψει, είχε καταφέρει να αυξήσει την ιπποδύναμη των Gnome-Rhône.