…μία άλλη 11η Σεπτεμβρίου, με μία άλλη, εκ βαθέων διευρυμένη και…αφανή ματιά.

Λένε, ό,τι μία φωτογραφία ΄΄λέει΄΄ όσα χίλιες λέξεις. Εάν ναι, τότε και οι τέσσερις χιλιάδες περίπου λέξεις του κειμένου δικαιολογούνται εις το έπακρον, καθόσον αυτό συνοδεύεται και από τον αντίστοιχο αριθμό φωτογραφιών.
Επίσης, λένε, ό,τι και τα συναισθήματα δύσκολα αποτυπώνονται σε ένα κείμενο (πόσο μάλλον δε σε μία φωτογραφία), τουλάχιστον στον βαθμό που αυτά κάποιος τα νοιώθει. Ναι, εκτός φυσικά και αν είσαι λόγιος, ή, ερωτευμένος (που ότι υπερβολή και να γράψεις δικαιολογείται)!
Πολύ ωραία! Αλλά αν δεν είσαι λόγιος τι κάνεις; Παραμένεις μουγγός στον γραπτό λόγο; Τα καταπνίγεις μέσα σου; Και άντε αυτό να το αντέξουν οι εσωστρεφείς χαρακτήρες. Με τους εξωστρεφείς τι γίνεται; Μουγγαμάρα, έως αυτοί σκάσουν σαν μπαλόνι!
Εεε όχι φυσικά! Το επιχειρείς. Και το επιχειρείς με θάρρος και κατά τα ΄΄πρότυπα΄΄ πάντα του ερωτευμένου (όλοι μας έχουμε την εμπειρία αυτή). Αρκεί εσύ να νοιώσεις ότι ικανοποίησες αυτή την έντονη εσωτερική σου ανάγκη.
Το επιχειρείς, και ας είσαι και του πεδίου των …θετικών επιστημών.
Ξέρετε, αρκετοί αυτού του πεδίου, είμαστε παγιδευμένοι στους αριθμούς των Μαθηματικών και στους νόμους της Φυσικής. Αυτό το πεδίο μας συνεπαίρνει. Αλλά, ταυτόχρονα, αυτό το πεδίο αποτελεί και το κύριο εμπόδιο στο να εκφράσουμε κομμάτια του συναισθηματικού μας κόσμου.
Εεμ βέβαια, δεν μπορείς να γράψεις το τι αισθάνεσαι με αριθμούς ή κάποιο μαθηματικό τύπο, ή, επικαλούμενος κάποιον νόμο της Φυσικής!
Συνεπώς, όποια προσπάθεια, να χωρέσουμε τα συναισθήματά μας σε ένα κείμενο, απλά, αυτό θα πρέπει εξαρχής να ΄΄ζητιανέψει΄΄ και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιείκεια από τον αναγνώστη του. Πράγμα το οποίο, ως Τεχνολόγος Μηχανικός Αεροσκαφών, ευθέως ζητώ. Ειδικά για το παρόν κείμενο. το οποίο και θα χαρακτήριζα ως μία ΄΄Relief Valve΄΄ αυτών των συναισθημάτων μου.
Πιο απλά, ως την βαλβίδα εκτόνωσης που έχει η χύτρα στην κουζίνας μας, μόνον που σε αυτή αντί του φαγητού βράζουν συναισθήματα. Κάπως έτσι σας ζητώ να το δείτε.
Από τα πρώτα λοιπόν μαθητικά μου ακόμα χρόνια, ο πατέρας μου Παντελής και μέντοράς μου (κάθε φορά που το αναφέρω νοιώθω ευτυχισμένος), μου εμφύσησε την έννοια της Αεροπορικής Ιδέας. Ο ίδιος, λάτρης, και υπηρέτης αυτής της Ιδέας ως Μηχανικός της Πολεμικής Αεροπορίας, δεν θα μπορούσε παρά να με τοποθετήσει από την μικρή μου ηλικία στην αφετηρία του μονόδρομου (χωρίς παράδρομους-Βλέπε Γενική Αεροπορία), που οδηγεί σε αυτή. Στην Πολεμική Αεροπορία.
<<…θα γεμίσεις την ζωή σου με ωραίες αναμνήσεις και συγκινήσεις. Δες εμένα>>, ήταν τότε τα λόγια του.
Πολύ αργότερα, όταν πλέον είχα αρχίσει να μαθαίνω και να κατανοώ την ΄΄αεροπορική γλώσσα΄΄, οι συχνότατες αεροπορικές μας συζητήσεις, παρά το γεγονός ότι μας χώριζε η τεχνολογία κοντά τεσσάρων γενεών αεροσκαφών, γινόταν πιο ενδιαφέρουσες. Και αυτό διότι, η Αεροπορική Ιδέα και το Αεροπορικό Πνεύμα, εκ της συλλήψεως των, παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο.
<< …Σε μία ημέρα χάσαμε δύο αεροπλάνα. …Ο δικός μου χειριστής, ο Βαρδής, ένας Κρητίκαρος παλλήκαρος, σκοτώθηκε. Ήταν πολύ φίλος μου και από τους καλύτερους χειριστές που είχαμε. Ήθελε να πετάει πάντα με το δικό μου αεροπλάνο. Ο χειριστής του άλλου αεροπλάνου πήδηξε με το αλεξίπτωτο. Ήταν δευτεροετής στην Σχολή Αεροπορίας και μετά από αυτό παραιτήθηκε…>>.
Αυτά τα λόγια του τα άκουσα αμέτρητες φορές. Τελευταία δε φορά, πέρυσι τον Ιούνιο, ένα μήνα πριν πεθάνει. Ήταν τα λόγια με τα οποία περιέγραφε με συγκίνηση το αεροπορικό ατύχημα που συνέβη τον Απρίλιο του 1951, κατά το οποίο, το αεροπλάνο του 20χρονου τότε Μηχανικού-πατέρα μου, ένα Spit¬fire, με χειριστή τον 26χρονο Ανθυποσμηναγό Βαρδή Καβρουδάκη, συγκρούστηκε στον αέρα με ένα άλλο και έπεσε στον Μαραθώνα.
Ακούγοντας αυτά τα λόγια από έναν 90χρονο, δεν σου μένει παρά να υποκλιθείς σε αυτόν τον εβδομήντα ετών ιερό δεσμό Μηχανικού-Αεροπλάνου-Χειριστή.
Η πρώτη ΄΄κουμπότρυπα΄΄ του πουκαμίσου της δικής μου πλέον σταδιοδρομίας στην Πολεμική Αεροπορία ήταν το ΄79, η 345 Μοίρα Βομβαρδισμού (Μ.Β.) στην Σούδα. Από εκεί άρχισαν να μπαίνουν στο τσουβάλι των αναμνήσεών μου και οι πρώτες ωραίες και συναρπαστικές στιγμές! Ναι, αλλά ο μέντοράς μου, μου είχε πει και για …συγκινήσεις.
Σωστά, και από αυτές μπήκαν. Μπήκαν, και όταν ανοίξεις αυτό το τσουβάλι αυτές θα δεις πρώτες-πρώτες στην επιφάνειά του.
Αρχικά, ο χαμός του 22χρονου Οπλουργού Σήφη Καστανοπουλάκη, τον Δεκέμβριο του ΄80, που η ρουκέτα του εκτινασσόμενου καθίσματος του αεροπλάνου του ενεργοποιήθηκε και στην κυριολεξία τον κάρφωσε στο σιδερένιο δικτύωμα της οροφής του Υποστέγου.
<<…Παναγία μου πως κατάντησα>> …ήταν τα τελευταία του λόγια.
Ήταν το ατύχημα, που για πρώτη φορά ένοιωσα ότι σκοτώνονται …και Τεχνικοί.
Στην συνέχεια, ο χαμός των χειριστών, του 26χρονου Χρήστου Δουλακάκη στην Ζήρο τον Αύγουστο του ΄81, και πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος, τον Ιούνιο του ΄82, ο χαμός του 24χρονου Μάκη Γερολυμάτου, στον κόλπου του Μαραθίου σε νυκτερινές πτήσεις της Μοίρας.
Τρεις πολύ θλιβερές και αξέχαστες αναμνήσεις. Και αυτές μέσα στο τσουβάλι μου!
Κατόπιν, το ΄84, (μετά από πέντε χρόνια στα Χανιά), την δεύτερη ΄΄κουμπότρυπα΄΄ αποτέλεσε η 347 Μ.Β. στην Λάρισα.
Οικείο το περιβάλλον. Γνώριμοι όλοι οι Τεχνικοί και όλοι οι Χειριστές. Και φυσικά οι μοναδικοί Κουρσάροι. Τα λατρεμένα μου Α-7Η!
<<…Ασυζητί>>, …ήταν τα λόγια του Αρχιμηχανικού της Μοίρας Σμηναγού Τάσου Καλλιτσάντζη, <<…θα τοποθετηθείς στην Γραμμή Πτήσεων της Μοίρας ως Επιθεωρητής>>, καθήκοντα που είχα και στην προηγούμενη Μοίρα.
Τράβα με και ας κλαίω! Άλλο που δεν ήθελα! Κλείνοντας την πόρτα του Γραφείου του, πέταξα από χαρά και ικανοποίηση. Και αυτό διότι, όταν, έχεις μάθει να ζεις τόσο κοντά με το αεροπλάνο και τον χειριστή, σε μία ιδιαίτερη -καθημερινής βάσης- άμεση σχέση, και επιπλέον, όχι απλά να την αγαπάς, αλλά να παραμένεις και πολύ ερωτευμένος μαζί της, δύσκολα παίρνεις διαζύγιο από αυτή την σχέση. Μάλιστα, εύχεσαι αυτό να γίνει όσο το δυνατόν αργότερα στην σταδιοδρομία σου.
Και ο γράφων υπήρξε πολύ τυχερός σε αυτό, συμπληρώνοντας πλέον των δύο δεκαετιών παρέα με ένα αεροπλάνο (άλλοτε στο έδαφος, και άλλοτε ως Ιπτάμενος Μηχανικός), έως ότου καταλήξει στα μετόπισθεν της πτήσης, πίσω από ένα Γραφείο να παλεύει με την χαρτούρα.
Και κάπου εκεί λοιπόν, σε ένα από τα shelters (καταφύγια), της περίπου ενός χιλιομέτρου πίστας της 347 Μοίρας, αφού έχεις ετοιμάσει το αεροπλάνο σου για πτήση, βλέπεις το πρωί -μιας ΄΄συνηθισμένης΄΄ ημέρας- ένα παλληκάρι αρματωμένο με όλον τον ειδικό εξοπλισμό για πτήση, φρέσκο-φρέσκο στην όψη, χαμογελαστό, να έρχεται να το παραλάβει για να πετάξει. Συνομιλείς μαζί του παραδίδοντάς το το αεροπλάνο σου, και κατόπιν αυτό το παλληκάρι το δένεις στο κάθισμα του αεροπλάνου, συνδέεις τον εξοπλισμό του με τα συστήματα αυτού, και από εκείνη την στιγμή αυτό το παλληκάρι γίνεται πλέον κομμάτι του αεροπλάνου σου.
Κάποιο παλληκάρι συνομήλικό σου, ή και λίγο μεγαλύτερο, που θα μπορούσε να είναι -λαϊκιστί -ο κολλητός σου φίλος, αλλά, πάντα με διακριτούς ρόλους ο κάθε ένας σας.
Κάποιο παλληκάρι, που το καρδιοχτύπι της μάνας του, σε κάποιο φτωχικό χωριό, ακούγεται στην γειτονιά της από τα χαράματα. Ναι, αυτή η μάνα καρδιοχτυπά για το παιδί της χιλιόμετρα μακριά.
Μα θα πει κάποιος: <<…όλες οι μανάδες καρδιοχτυπούν για τα παιδιά τους!>>
Σωστά, αλλά, κάποιες μανάδες ξέρουν ότι σε λίγη ώρα το σπλάχνο τους θα είναι στον αέρα!
Ερώτηση: Είναι το ίδιο καρδιοχτύπι;

Ειδικά δε στην Πολεμική Αεροπορία που η πτήση αυτή υπερασπίζεται την ασφάλεια της χώρας μας.
Φιλοσοφική και ρομαντική προσέγγιση θα σκεφτεί κάποιος.
Απάντηση: Δεκτό, αλλά δεν παύει να είναι η πραγματικότητα!
Και όσο διαρκεί η πτήση, η σκέψη του Μηχανικού ακολουθεί τον Χειριστή του και το Αεροπλάνο του. Αναστενάρης, διότι αυτά τα δύο στοιχεία της σχέσης του είναι σε ένα άλλο περιβάλλον και αθέατο από αυτόν. Στον αέρα.
Όχι, ο Υπόλογος Μηχανικός δεν ανησυχεί για την επαγγελματικότητα. Ούτε την δική του, ούτε του χειριστή του. Άλλωστε και οι δυό τους εκπαιδεύτηκαν σκληρά και κρίθηκαν ικανοί για την επάρκεια αυτής. Ανησυχεί, διότι γνωρίζει πολύ καλά ότι η πτήση είναι συνάρτηση και άλλων εξωγενών παραγόντων, πέρα από αυτό το ΄΄τρίο΄΄, που υπό συνθήκες, αλλοιώνουν ή και καταστρέφουν αυτόν τον ωραίο τύπο. Τον Η2Ο. Την Πτήση!
Ηρεμεί μόνον όταν αυτό προσγειωθεί, σβήσει ο κινητήρας του στο shelter, και κατεβεί από αυτό ο δικός του άνθρωπος. Ο χειριστής του. Του οποίου χειριστή, την θέση της πρωινής φρεσκάδας στο πρόσωπό του, πήραν τώρα τα έντονα σημάδια της μάσκας οξυγόνου. Και τα καλοχτενισμένα το πρωί μαλλιά του, τώρα είναι ανάκατα και ιδρωμένα από την κάσκα που φορούσε.
Παραμένει όμως το χαμόγελο στο πρόσωπό του, το οποίο τώρα συνοδεύεται και από μία ματιά του δεξιού του βλέφαρου, ένδειξη ότι όλα πήγαν καλά. Μία ακόμα επισφράγιση αυτής της σχέσης. Και εκείνης της ημέρας!
Αυτό το σκηνικό επαναλαμβάνεται δύο και τρεις φορές την ημέρα. Μιας ΄΄συνηθισμένης΄΄ αεροπορικής ημέρας! Μιας ημέρας πολύ επικίνδυνη για τον χειριστή, και ψυχοφθόρο για τον Μηχανικό. Ο οποίος Μηχανικός, έχει και το προνόμιο του ΄΄τελευταίου ανθρώπου΄΄! Του ΄΄τελευταίου ανθρώπου΄΄ στην γη που βλέπει και μιλάει ο κάθε Ιπτάμενος, πριν απογειωθεί, δυστυχώς, για την …αιωνιότητα.
Εάν αυτός, δεν είναι, και ακόμα ένας από τους ορισμούς που θα μπορούσε να αποδοθεί, και να συμπληρώσει την έννοια του ΄΄ιερού δεσμού΄΄, τότε ποιος άλλος μπορεί να είναι; Μπείτε στην θέση, και του ενός και του άλλου, και πείτε μου!
΄Συνηθισμένες ημέρες΄΄ …θα σκεφτεί ίσως κάποιος. Ναι, και θα έχει δίκιο. Συνηθισμένες ημέρες, αλλά, με τον χάρο πάντα να γυροφέρνει τα αεροπλάνα, λες και το μαγνητικά αδύναμο αλουμίνιο (κυρίαρχο υλικό στα αεροπλάνα) να τον ΄΄μαγνητίζει΄΄. Εκεί, γυροφέρνει ημέρα και νύκτα, για να φωλιάσει σε κάποιο από αυτά και να κάνει αυτό που γνωρίζει να κάνει πολύ καλά. Να παίρνει νιάτα.
Τις περισσότερες φορές, αν και προσπαθεί, αυτός δεν τα καταφέρνει. Αλλά, υπάρχουν και ημέρες που τα κατάφερε. Και με το παραπάνω μερικές φορές.
Μία από αυτές τις ημέρες ήταν και η Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου του ΄85.
Ακριβώς πριν τριάντα επτά χρόνια. Ήταν η ημέρα που αυτός πέρασε την περίφραξη της 110 Π.Μ. στην Λάρισα, έφτασε στην Γραμμή Πτήσεων της 347 Μοίρας, και κρύφτηκε- αόρατος και πανάσχημος όπως είναι- στα cockpit δύο αεροσκαφών Α-7 Η.
Εκεί, ανάμεσα στα πολλά όργανα, και στους πολλούς διακόπτες και μοχλούς που είναι τοποθετημένα πάνω στα μαύρα panels του cockpit.
Εκεί ακριβώς τοποθέτησε και το δικό του μαύρο κοφτερό δρεπάνι.
Εκεί, όπου σε λίγη ώρα, στα καθίσματα των δύο αυτών αεροσκαφών θα καθόταν δύο παλληκάρια χειριστές. Ο Υποσμηναγός Μάριος Δροσόπουλος στο αεροσκάφος με αριθμό 159955, και ο Ανθυποσμηναγός Κώστας Καραλής στο αεροσκάφος με αριθμό
159663.
Ώρα 07:10, πρωινό briefing στην Γραμμή Πτήσεων από τον Διοικητή του 1ου Σμήνους Υποσμηναγό Χρήστο Μπραβάκη, ενημέρωση για το πτητικό έργο της ημέρας, επισήμανση των μέτρων ασφαλείας και κατόπιν κατανομή των αεροσκαφών στους Υπολόγους Μηχανικούς και στους Επιθεωρητές από τους τότε Αξιωματικούς Γραμμής Πτήσεων Αρχισμηνίες Κώστα Κλεφτάκη και Νίκο Ζάχο.
Την ίδια ώρα, σε μία άλλη αίθουσα της Μοίρας, γινόταν το πρωινό briefing των Ιπταμένων. Καιρός, ανάλυση του πτητικού έργου κ.ά.
Στο επόμενο μισάωρο, η αίθουσα της Γραμμής Πτήσεων αδειάζει, και όλοι οι Υπόλογοι και Επιθεωρητές κατευθυνθήκαμε στα αεροσκάφη που μας είχαν δοθεί για επιθεώρηση Προ Πτήσης και Κρισίμων Περιοχών αυτών.
Σε μιάμιση ώρα περίπου αυτά είχαν επιθεωρηθεί και υπογραφεί τα έντυπα πτήσεων στο Control της Μοίρας. Ενημερώνεται το Γραφείο Επιχειρήσεων για την ετοιμότητα των αεροσκαφών, και σε λίγη ώρα οι χειριστές των πρώτων σχηματισμών καταφθάνουν στα αεροσκάφη τους.

Μετά από μισή ώρα, οι χειριστές του δεύτερου σχηματισμού, Υποσμηναγός Μάριος Δροσόπουλος στο No 5 shelter με Υπόλογο Μηχανικό τον Σμηνία Βασίλη Κυρίτση, και Ανθυποσμηναγός Κώστας Καραλής στο No 15 shelter με Υπόλογο Μηχανικό τον Σμηνία Νίκο Ράπτη.
Στην συνέχεια, ο τρίτος σχηματισμός με Αρχηγό τον Υποσμηναγό Γιώργο Σιουτάρη.
Λειτουργικοί έλεγχοι με τους Υπολόγους Μηχανικούς για τριάντα λεπτά, κατόπιν τροχοδρόμηση, και στάθμευση των αεροσκαφών στο final check.
Επιθεώρηση οπλισμού από τον Οπλουργό, και τελευταία επιθεώρηση από τον Επιθεωρητή Μηχανικό.
Το χέρι του Επιθεωρητή Μηχανικού υψώνεται και ο αντίχειρας του δείχνει στον χειριστή το γνωστό σήμα ok. Αυτός ανταποδίδει με το ίδιο σήμα, κατεβάζει τα γυαλιά της κάσκας, χαιρετιέστε, και στα επόμενα δύο λεπτά οι κινητήρες βρυχώνται και τα αεροπλάνα του πρώτου σχηματισμού βρίσκονται στον αέρα! Ακολούθως η ίδια διαδικασία και για τους επόμενους σχηματισμούς, με διαχωρισμό μεταξύ των περίπου μισή ώρα.
Μία σειρά απαρέγκλιτων και τυποποιημένων διαδικασιών.
Το τελευταίο καίριο σημείο. Το σημείο όπου καλείσαι να απαντήσεις στο ερώτημα: …΄΄ή είναι έγκυος, ή, δεν είναι. Το λίγο έγκυος δεν ισχύει΄΄.
Δηλαδή, ή πετάει το αεροπλάνο σου, ή δεν πετάει. Το λίγο πετάει δεν ισχύει!
Αλλά για να φτάσουν τα αεροπλάνα στο final check, δηλαδή λίγο πριν απογειωθούν, εκτός του Χειριστή και του Μηχανικού, μία πλειάδα άλλων Τεχνικών, διαφόρων ειδικοτήτων και πολλών εξειδικεύσεων -εξίσου σημαντικών και απαραίτητων- έχουν καταθέσει από την προηγούμενη ημέρα την τεχνογνωσία των πάνω σε αυτά.
Θα σταθώ όμως σε μία από αυτές τις ειδικότητες. Την ειδικότητα του Τεχνολόγου Οπλουργού. Και ο λόγος που το κάνω αυτό είναι μία εικόνα. Ναι, είναι η εικόνα του αεροσκάφους Α-7 Η, που στα φτερά του κρέμονται βόμβες, ρουκέτες, και πύραυλοι!
Στην κυριολεξία, ένας ιπτάμενος επιθετικός αστακός! Αυτή λοιπόν η μεταμόρφωση του αεροπλάνου οφείλεται σε αυτή την ειδικότητα. Και όπως χαριτολογώντας -και όχι αδίκως- λέγεται σε στιγμές χαλάρωσης στις Πολεμικές Μοίρες, χωρίς τους Οπλουργούς, όλοι οι υπόλοιποι εμείς, Ιπτάμενοι και Τεχνικοί, το πιθανότερο να είμασταν σε κάποιο επιβατικό αεροπλάνο BOEING ή AIRBUS. Οι μεν Ιπτάμενοι να κάθονται αναπαυτικά στο πιλοτήριο, οι δε Τεχνικοί να το συντηρούν στο έδαφος.
Αεροπορική Ιδέα και αυτό. Ναι, αλλά άλλοι οι ρυθμοί και κυρίως, άλλος ο σκοπός. Άλλο ταξίδια, και άλλο πόλεμος!
Έχει προσγειωθεί ο πρώτος από τους τρεις σχηματισμούς, και μετά από περίπου μισή ώρα αναμένουμε τον δεύτερο σχηματισμό. Η μισή ώρα πλησιάζει, περνάει και εκεί κάπου στα σαράντα πέντε λεπτά, βλέπουμε μακριά δύο σιλουέτες Κουρσάρων να πλησιάζουν στο Αεροδρόμιο. Οι δύο Υπόλογοι Μηχανικοί του δεύτερου σχηματισμού, Βασίλης Κυρίτσης και Νίκος Ράπτης ετοιμάζονται να υποδεχτούν τα αεροπλάνα τους. Το …955 και …663.
Και εκεί, που ο γράφων τα περιμένει να σταθμεύσουν στις θέσεις των, τα δύο αεροσκάφη κατευθύνονται στις θέσεις στάθμευσης του τρίτου σχηματισμού.
Προς στιγμή νομίζω ότι κάνω λάθος αλλά κοιτάζοντας το πρόγραμμα πτήσεων που είχα ακουμπισμένο στο ταμπλό του δικάμπινου Τ3 VW, επιβεβαιώνεται ότι δεν σφάλω.
Είχε προσγειωθεί ο τρίτος σχηματισμός, και όχι ο δεύτερος που περιμέναμε!
Ολίγων δευτερολέπτων καθυστέρηση, και κατευθύνομαι στο shelter που στάθμευσε ο Αρχηγός του τρίτου σχηματισμού, ο Υποσμηναγός Γιώργος Σιουτάρης.
Αυτός σβήνει τον κινητήρα του αεροσκάφους, κατεβαίνει από αυτό και μεταξύ μας ακολουθεί η αξέχαστη στιχομυθία:
-Σιουτάρης: Θανάση δεν έχω καμία παρατήρηση, το αεροπλάνο είναι ok.
-Γράφων: Εντάξει Γιώργο, και συγγνώμη για την καθυστέρηση, αλλά περίμενα τον άλλο σχηματισμό (Δροσόπουλο-Καραλή).
-Σιουτάρης: Γιατί ρε Θανάση, δεν προσγειώθηκαν ακόμα;
-Γράφων: Όχι, δεν προσγειώθηκαν!
-Σιουτάρης: Μην μου λες τέτοια Θανάση!
-Γράφων: Όχι Γιώργο, δεν προσγειώθηκαν, εκτός και αν κάποιος από τους δυο είχε κάποιο πρόβλημα και προσγειώθηκαν στην Ανδραβίδα. Αλλά, πάλι, θα μας είχε ενημερώσει το Control!
-Σιουτάρης: Ούτε στον ασύρματο τους άκουσα, όταν πετούσα στην περιοχή. Θανάση, πάμε γρήγορα στην Μοίρα.
Κάπου εκεί αρχίζεις και βλέπεις τα πρώτα ΄΄ φίδια΄΄ να ξεπροβάλλουν από την καυτή άσφαλτο της πίστας.
Στην διαδρομή προς την Μοίρα, μέσα στο αυτοκίνητο, η κοκκινίλα στο πρόσωπο του Γιώργου από την υπερένταση της πτήσης είχε ενταθεί, σε αντίθεση με άλλες φορές που αυτή χανόταν. Το πρώτο ΄΄καμπανάκι΄΄ στους συλλογισμούς μου κτύπησε. Κάπου εκεί άρχισαν να με ΄΄ζώνουν και τα φίδια΄΄. Το ίδιο και αυτόν. Αλλά πάλι, κοιτώντας ο ένας τον άλλον, ΄΄άλαλοι΄΄, λέγαμε στους εαυτούς μας: …αδύνατον να έχει συμβεί!
Τα επόμενα λεπτά της ώρας, με γεωμετρική πρόοδο, άρχισε αχνά-αχνά να κάνει την εμφάνισή του το μοιραίο. Εσύ όμως δεν θέλεις να το δεις, ή σωστότερα, κάνεις ότι δεν το βλέπεις. Το μόνο που βλέπεις έντονα είναι να σε πνίγει το πελώριο ύψος των ραδιοκυμάτων των ασύρματων εναέριων και επίγειων επικοινωνιών, και η φωτιά στα καλώδια των ενσύρματων.
Κάπου εκεί ανάμεσα στις τελευταίες, φτάνει στην Μονάδα και μία φωνή από Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής της Καρδίτσας και αναφέρει: ότι ένας βοσκός άκουσε έναν πολύ δυνατό κρότο σε κάποια κορυφή των Αγράφων, στο Βουτσικάκι.
Κακή είδηση. Πολύ κακή είδηση, και συνδυαστικά, με τις αλλεπάλληλες αναπάντητες κλήσεις στον ασύρματο και με το πέρας της ώρας, τα δεδομένα πλέον θέλεις δεν θέλεις, σε τοποθετούσαν πάνω στις ράγες που σε οδηγούσαν στο μοιραίο.
Αλλά, πάλι σκέφτεσαι: …μήπως εγκατέλειψαν και σώθηκαν; Μήπως ο Μάριος και ο Κώστας, σε λίγο, και με κάποιο τρόπο, θα επικοινωνήσουν με την Μοίρα; Ίσως! Αλλά και αυτό το ΄΄ίσως΄΄, το διατηρείς ζωντανό στην σκέψη σου, παρότι στα σενάρια που περνάνε από αυτή, έχει τις λιγότερες πιθανότητες να συμβαίνει.
Ενδιάμεσα σε όσα συνέβαιναν εκείνες τις στιγμές, προσγειώνεται και ο Διοικητής της Μοίρας, Αντισμήναρχος Κώστας Μάρκου, και μόλις κατεβαίνει από το αεροπλάνο του, ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων Επισμηναγός Κώστας Παπαϊωάννου, που είχε πάει εκεί με τον Αξιωματικό Γραμμής Κώστα Κλεφτάκη, τον χαιρετάει στρατιωτικά και του λέει: <<…Κύριε Μοίραρχε χάσαμε δύο…>>. …Βόμβα μεγατόνων στο κεφάλι του Μοιράρχου. Αντίδραση όμοια με πατέρα που του λένε ότι έχασε δύο από τα παιδιά του.
Στην Γραμμή Πτήσεων, τα ΄΄κάρβουνα΄΄ στα δύο shelters Νο 5 και Νο 15, είχαν ήδη ανάψει για τα καλά. Οι δύο Υπόλογοι Μηχανικοί, Βασίλης Κυρίτσης και Νίκος Ράπτης, που περίμεναν τα αεροπλάνα τους να προσγειωθούν αλλά καθυστερούσαν, ήδη άρχισαν τον ΄΄χορό των αναστενάρηδων΄΄.

Σε αυτές τις στιγμές, αν και είσαι στο έδαφος, παθαίνεις vertigo. Αλλά, μέσα σε αυτή την δύσκολη ψυχολογική κατάστασή σου, πατιέται αυτόματα το button ΄΄Rewind΄΄ στην σκέψη σου, και ΄΄βλέπεις΄΄, και ΄΄ξαναβλέπεις΄΄ όλη την διαδικασία επιθεώρησης του αεροπλάνου σου.
΄΄Βλέπεις΄΄ και ΄΄ξαναβλέπεις΄΄ τον χειριστή σου. ΄΄Ακούς΄΄ και ΄΄ξανακούς΄΄, τα λόγια που αντάλλαξες με αυτόν πριν λίγη ώρα. Αυτά τα τελευταία λόγια. Διότι, εσύ έχεις το θλιβερό προνόμιο να είσαι ο ΄΄τελευταίος άνθρωπος΄΄ στην γη που μίλησε αυτός.
Μοναδικές ανθρώπινες στιγμές.
Η ίδια σκηνή και με τον Νίκο.
Στην επόμενη ώρα, ένα ΤΑ-7Η με χειριστή τον Σμηναγό Στράτο Ρέντζο απογειώνεται για την περιοχή, και από τον ασύρματο επιβεβαιώνει πλέον αυτό, που όλοι μας παρακαλούσαμε την Παναγία να μην έχει συμβεί.
Τα μάτια σύσσωμης της Μοίρας κατεβασμένα χαμηλά. Από τα στόματα άκουγες μόνο το: <<…όχι ρε γαμώτο!>>.
Και σε όλο αυτό το σκηνικό, εκείνος, ο χάρος, περιχαρής ανάμεσά μας με αυτό που έβλεπε, μας απολάμβανε! Εκείνη την ημέρα τα είχε καταφέρει πολύ καλά.
Την επόμενη ημέρα, σε δύο σημεία της χώρας, στον Βύρωνα Αττικής για τον Μάριο και στην Ελάτεια της Λάρισας για τον Κώστα, με διαφορά λίγων ωρών ακούστηκαν οι πέντε μακάβριες λέξεις: ΄΄Τον νεκρό Τιμήσατε, τρις πυροβολήσατε.΄΄
Την Δευτέρα το πρωί στην Μοίρα ξεκινούσε ακόμα μία ΄΄συνηθισμένη΄΄ ημέρα γι΄ αυτή. Εκεί, με τον χάρο πάντα να παραμονεύει. Όπως άλλωστε συμβαίνει και σε όλες τις Πολεμικές Μοίρες.
Εκεί, με εμάς, τους Ιπταμένους και τους Τεχνικούς, ταγμένοι σε μία συλλογική και αέναη για την αεροπορική οικογένεια προσπάθεια. Ποτέ ξανά, ο χάρος να μην χαρεί.
Είκοσι έξι χρονών ο Μάριος και είκοσι τεσσάρων ο Κώστας, οι δύο χειριστές που σκοτώθηκαν.
Είκοσι ενός χρονών ο Βασίλης, είκοσι δύο ο Νίκος, είκοσι τεσσάρων ο γράφων, οι Μηχανικοί. ΄΄Οι τελευταίοι άνθρωποι΄΄ στην γη που συνομίλησαν μαζί τους.
Ναι, αυτές οι ηλικίες φίλε αναγνώστη εμπλέκονται άμεσα στο πολεμικό αεροπλάνο που εσύ βλέπεις ή ακούς να περνά από πάνω σου.
Αυτές είναι οι ηλικίες, την στιγμή, που κάποιοι συνομήλικοί τους φοιτητές, και αργότερα δημόσια πρόσωπα, αβίαστα τους αποκαλούν ΄΄αντιπαραγωγικούς΄΄.
Και κάποιοι άλλοι, πιο ηλίθιοι, αποκαλούν ΄΄εργατικό ατύχημα΄΄ ένα αεροπορικό ατύχημα.
(…τι με έπιασε τώρα και με τελευταίες τρεις σειρές λέρωσα το κείμενο).
Έχουν περάσει τριάντα επτά χρόνια από εκείνη την Τετάρτη. Η ζωή του Μάριου και του Κώστα σταμάτησε σε εκείνη την κορυφή των Αγράφων. Η ζωή των οικογενειών τους, ασύγκριτα λαβωμένη συνεχίστηκε. Καθώς και των υπολοίπων μας. Όμως, οι θλιβερές στιγμές που ζήσαμε, με τον χαμό αυτών των παλληκαριών και πολλά υποσχόμενων Ιπταμένων Αξιωματικών, δεν σβήνουν ποτέ από την θύμησή μας.
Κάποιος θα πει: << …αυτά τα επαγγέλματα επιλέξατε να κάνετε!>>
Όχι φίλε αναγνώστη, το αεροποριλίκι, από όποια θέση και να το υπηρετείς, δεν είναι επάγγελμα. Δεν είναι λειτούργημα. Είναι ιδέα. Είναι η Αεροπορική Ιδέα. Και αν δεν σε συναρπάσει από την μικρή σου ηλικία, δεν την αποκτάς ποτέ. Και φυσικά ποτέ δεν θα νοιώσεις όλους εμάς.
Όσοι δε, το επέλεξαν ως επάγγελμα δεν το ένοιωσαν.
Όσοι ως λειτούργημα απογοητεύτηκαν τρανά.
Και όσοι ως ιδέα, απλά, πολύ απλά ευτύχισαν!
Κάποιος άλλος, καθ΄ υπερβολή θα πει:: ΄΄Αφανείς Ήρωες΄΄.
Ναι, αλλά μόνον αυτοί που δεν γύρισαν το βράδυ στο σπίτι τους.
Όλοι οι υπόλοιποι εμείς, απλά, υπηρετήσαμε -μέσω της Πολεμικής Αεροπορίας- την Αεροπορική Ιδέα.
Αυτή λοιπόν ήταν η εκ βαθέων διευρυμένη και αθέατη ματιά.

Σεπτέμβριος 2022
Θανάσης Μαλέτσικας
Ένας Μηχανικός, απόφοιτος της Σ.Τ.Υ.Α.
Υ.Γ.1. Το εικόνισμα της φωτογραφίας (αρχείο Κώστα Μπακαλάκου) τοποθετήθηκε στην δύσβατη περιοχή πριν τριάντα έξι χρόνια από τις οικογένειες και συναδέλφους του Μάριου και του Κώστα. Στις άλλες τρεις φωτογραφίες (αρχείο Αλέξανδρου Γραμματικόπουλου) φαίνονται τα εναπομείναντα τμήματα των δύο αεροσκαφών και το σημείο πρόσκρουσης.
Υ.Γ.2. Στο φωτογραφικό υλικό φαίνεται η σημερινή κατάσταση του σημείου πρόσκρουσης (και πέριξ αυτού). Εκ μέρους της ευσυνείδητης μικρότητας του ΄΄τελευταίου ανθρώπου΄΄, η εικόνα αυτή εκλαμβάνεται ως ακόμα μία ισχυρή απαίτηση σειράς ενεργειών, οι οποίες, αυτή την φορά επιτάσσονται από το checklist του ηθικού αξιακού κώδικα, και όχι από το checklist του Μηχανικού.
Αυτές δε οι ενέργειες στοχεύουν στην περισυλλογή – προσωρινή φύλαξη των εναπομείναντων τμημάτων των δύο αεροσκαφών και την κατασκευή, κάνοντας χρήση αυτών, ενός Μνημείου, του οποίου, η κεντρική ιδέα της φιλοτέχνησής του ήδη βρίσκεται στο τελικό στάδιο.
Η πρωτοβουλία αυτή ήδη τυγχάνει της ένθερμης και ανιδιοτελούς υποστήριξης της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης Καρδίτσας, του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Καρδίτσας, του Συλλόγου Μοτοσικλετιστών Καρδίτσας, αριθμού εθελοντών κατοίκων της περιοχής (φίλων της Πολεμικής Αεροπορίας), και του κ. Ανδρέα Στεργίου, Δημάρχου Αργιθέας, περιοχή διοικητικής ευθύνης του όπου συνέβη το ατύχημα.
Επίσης, με ηλεκτρονική επιστολή, η εν λόγω πρωτοβουλία επικοινωνήθηκε στο Γραφείο του Αρχηγού της Πολεμικής Αεροπορίας, Αντιπτεράρχου (Ι) Θεμιστοκλή Μπουρολιά, του οποίου, η πρόθεση, αν και θεωρείται αυτονόητη και δεδομένη για υποστήριξη, αναμένεται η επιβεβαίωσή της.
Ομοίως επικοινωνήθηκε και στον Κύριο Γεώργιο Κωτσό, Βουλευτή της ΝΔ του νομού Καρδίτσας, καθόσον, η περιοχή του ατυχήματος είναι γενέτειρά του.
Τα προαναφερόμενα δημοσιεύονται με τον χαρακτήρα της δημόσιας δέσμευσης.
Υ.Γ.3. Τα κείμενά μου δεν διαθέτουν ΄΄likemeter΄΄. Αυτά πετάνε ελεύθερα, όπως τα πρώτα αεροπλάνα. Χωρίς όργανα!

Θανάσης Μαλέτσικας
8 Σεπτεμβρίου 2022 

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/maletsikasthanasis/posts/pfbid04EWDQW7eUcoYfzG2qd2UmbNqkJqvqJo7KMGBpbqjo8hHDMw4NzfG5eaPw8uKoCJpl?rdid=xTCBkBjNCX48PdfQ